نخستین همایش ملی آموزش وامنیت
دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد
موضوع:
نقش مدار س ودانشگاهها درارتقای امنیت درجامعه
دکترسید احمد هاشمی* عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لامرد،گروه علوم تربیتی،لامرد،ایران
علی کرمی
Department of education,Lamerd Branch,Islamic Azad University,Lamerd,Iran *
1.alialamarvdasht@yahoo.com
چکیده
مقاله ی حاضربا یک رویکرد توصیفی – تحلیلی به بررسي مو لفه ها و نقش مشاركتي دانش آموزان در فعالیتهای مدرسه و نقش مدرسه برای برقراری امنیت و رشد آنان پرداخته است. بعد از يك تحليل كلي در خصوص امنیت ونقش مدارس و دانشگاه سعي بر اين شده تا موانع پيش روي كارآفرين شدن دانشگاه و عواملي كه موجب تاخير در اين امر مي شوند و عواملي كه موجب تسريع اين روند مي شوند را بررسي كرده و راهكارهاي كه در خصوص آن وجود دارد را عنوان كنيم.یکی از مهمترین اهداف تعلیم وتربیت، اجتماعی ساختن دانش آموزان یعنی آماده کردن آنان برای شرکت فعال وسازنده در زندگی اجتماعی، کسب آگاهی نسبت به حقوق اجتماعی خود وبهره برداری صحیح از آن واحترام به حقوق دیگران وهمکاری با سایر افراد جامعه است، یکی از شیوه های گرایش دانش آموزان به فعالیت ها و تصمیم گیری های اجتماعی، مشارکت آنان در گروه ها وفعالیتها در مدارس است.در این راستا، تغيير و تحولات دنياي كنوني و رقابت هاي اقتصادي، در خط مقدم عامل توسعه فن آوري و اقتصادي قرار داده است. عمده ترين مسئله تغيير در كيفيت آموزش و توجه به كيفيت نيروي انساني است.از اينرو پرداختن به مقوله امنیت و تربيت و آموزش دانش آموختگاني كه داراي توانايي ها و مهارتهاي لازم براي راه اندازي يك كسب و كار مناسب باشند،از وظايف اصلي هر مدرسه و دانشگاه محسوب مي شود.
کلیدواژه : فعالیتهای مدرسه، نقش مدرسه، برقراری امنیت، رشد،، اجتماعی ساختن دانش آموزان.
مقدمه
در هر اجتماع علمي سازمانهايي وجود دارند كه براي تقويت آن اجتماع علمي نقشهاي متعددي را ايفا ميكنند.تربيت دانش آموزان ابتدايي كه در آغاز ورود به اجتماع بزرگ انسانها هستند از حساسيت ويژه اي برخوردار است. دراین دوره که بعنوان اساس دوره هاي بالاتر آموزشي است، دانش آموزان تجربياتی کسب می کنند كه درصورتیکه مرتبط با هم ودر ارتباط با مسايل شخصي واجتماعي باشد، برانگيزاننده، سودمند وموثر خواهد بود ويادگيري مادام العمررا به همراه خواهد داشت.با عنايت به رويكردهاي جديد آموزش وپرورش نظير مديريت مبتني بر مشاركت ومناسبات انساني، تمركز زدايي ومدرسه محوري در نظام آموزش وپرورش، جلب مشاركت عملي وحضور فعال دانش آموزان در فرايند تصميم سازي وتصميم گيري وامور اجرايي مدرسه بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است و این امر ضریب امنیت را بالا می برد.
نقش شوراي دانش آموزي در امنیت
در بند 7 اصل شوراي دانش آموزي آمده است كه :« در مدارس به عنوان آموزش عملي وبراي پرورش روحيه همكاري وتعاون وهمفكري وسعه صدر، تشكيل شوراي دانش آموزي مورد تاكيد قرار گيرد، اين شوراها عملاً در تنظيم جريان امور مدرسه وهدايت پاره اي از فعاليت هاي خاص دانش آموزان علاوه بر نقش آموزشي مي توانند جنبه اجرايي نيز داشته باشند» فرهمندیان می گوید بديهي است اگر به دانش آموزان فرصت انديشيدن، ابراز وجود ومداخله موثر در امور مربوط به خودشان داده شود، موجب عزت نفس وارتقاء شخصيت آنان ومسئوليت پذيري بيشتر وفعاليت خود انگيخته ومسئولانه آنان خواهد شد. (فرهمندیان وهمکاران، 1383).در اين راستا تاجیک معتقد است که تشكيل شوراي دانش آموزي در مدارس ابتدايي ونگرش مثبت وبرخورد مسئولانه دست اندر كاران تعليم وتربيت وكارشناسان نسبت به اجراي اين طرح، زمينه دروني ساختن فرهنگ مشاركت ومشاركت پذيري در دانش آموزان وتحولي كار ساز در نظام اجرايي وتصميم سازي آموزش وپرورش فراهم مي سازد. كسب آمادگي وآگاهي هاي لازم براي همزيستي، هم انديشي، پذيرش تنوع ديدگاه ها وتحمل آراء وعقايد ديگران، مشاركت در امور يادگيري مهارت هاي زندگي از جمله اهدافي هستند كه از مجراي شوراهاي دانش آموزي تحقق می پذيرند.( تاجیک. 1379) ولازمه ی دستيابي به اهداف مورد نظر برخورداري از مديريت مشاركت جويانه در سطوح مختلف آموزش وپرورش، اتخاذ سياست هاي مدبرانه در سازماندهي ونظارت مستمر بر برنامه ها واهتمام عملي در تقويت، توسعه وگسترش شوراهاي دانش آموزي مدارس مي باشد.
نقش مدارس در ارتقاي امنیت
یكی از ابزار موفقیت انسان تفكر و اندیشه سالم است اگر انسان بخواهد رشد فكری پیدا كند باید فكر خود را در مسیر بالندگی و رشد، حركت دهد، كسانی كه انگیزه فرهنگی و علمی والائی دارند باید با ورزشهای مخصوصی، قدرت تفكر خود را بالا ببرند. حضرت علی (ع) می فرماید :« همانا فكر تو وسعت همه كارها را ندارد پس آن را برای كارهای مهم آزاد بگذار.» ( شیخ طبرسی ،تفسیر جوامع الجامع )ودر روایت دیگر فرمودند:« وقتی فكرت را بر تمام كارهایت مقدم بداری، آیندهات نیكو خواهد شد. » (بحار الانوار،ج77)فكر و اندیشه نیاز به مراقبت دارد و انسان باید سعی كند افكار خود را از آلودگی های فكری پاك كند و قدرت اندیشه و تفكر را در مسائل زیربنائی به كار گیرد برای این كار تمرین بسیار لازم است تا فكر انسان از عوامل متفرق به سوی تفكر در مسائل اعتقادی عبادات و مطالعه به كار گرفته شودتا بتوان زمینه ی لازم برای برقراری نظم وامنیت را ایجاد نمود.
تاثیر مدارس در رشد وپرورش اجتماعی کودکان ونوجوانان
مدرسه در مفهوم کلی کلمه یک پدیده اجتماعی است که بااعتلای آن روابط افرادجامعه وسلامت جسم وروح آنها استحکام می یابد.بنابراین روابط اجتماعی ومدرسه بریکدیگرتاثیر متقا بل دارند و در تامین روابط و امنیت کودک ونوجوان وهمچنین درجهت گیری مطلوب جامعه بسیارمؤثرمی باشد .فعالیت های مدرسه فرصتی را ایجاد می کند که افراد با تعامل یکدیگر هدفها را مشخص می کنند و وظیفه ای را به عهده گرفته واز نتیجه کار گروهی بهرمند می شوند دراین میان مدرسه بعنوان یکی ازاجزای مهم آموزش مهارتها و ایجاد نظم و امنیت، دارای نیروی بالقوه ای است که به کودکان و نوجوانان در برقراری رابطه بهترو ایجاد یک نیروی اجتماعی پویا در جامعه کمک می کند. کاول«caveale»درتامین نیازهای فردی و اجتماعی درتحیقات خود بر کودکان آمریکایی،به این نتیجه رسید که مدرسه وفعالیت های آن به کودکان و نوجوانان می آموزد که خود را به صورت یک عضوفعال در آورندوبه عنوان یک عضو مورد قبول واقع شوند. و آنها از این طریق د ست به تجربه های اکتسابی زده و نیازبه تعلق اجتماعی خویش را ارضا نموده و با اصلاح مناسبا ت اجتماعی به ایجاد آرامش خاطردست می یابند که این امردررشد وتامین امنیت آنان بسیار مؤثر می باشد.( بهنود. 1370)درنهایت، نقش سازنده و فوائد فعالیتهای مدرسه دررشد اجتماعی کودکان ونوجوانان را فهرست وار ذکر می نماید: ۱) تقویت حس همکاری و تعاون .۲) قدرت اراده وتصمیم گیری. ۳) ایجاد وتقویت قدرت ابتکار. ۴) از بین بردن روحیه بی تفاوتی و ایجاد انگیزه پیروزی . ۵) رعایت حقوق دیگران . ۶) اجتماعی نمودن ودرمان انز واطلبی.
نقش مدارس در ارتقاي امنیت
مدرسه براي بهبودزندگي و امنیت بسياري ازكودكان و نوجوانان فرصت بسيارمناسبي فراهم ميكند به موازات حركت ملتها در جهت آموزش همگاني، نقش مدارس در ارائه خدماتي مانند خدمات بهداشت و سلامت رواني در امور تحصيل، اهميت روزافزون يافته است. در حال حاضر، مدارس با حمايت كامل خانواده و اجتماع، بهترين محل براي برنامههاي جامع وامنیت به شمار ميرود، زيرا:
1. تقريبا تمام كودكان در دورهاي از زندگي خود به مدرسه ميروند.
2.مدارس، قويترين سازمان اجتماعي و آموزشي قابل دسترسي براي مداخله هستند
3. مدارس اثر عميقي بر كودكان، خانوادهها و اجتماع ميگذارند.
4. مدارس مانند شبكهاي امن، از كودكان در برابر خطراتي كه بر يادگيري، رشد و سلامت رواني، اجتماعي تأثير ميگذارد، محافظت ميكنند.
5. مدرسه همگام با خانواده، نقش تعيينكنندهاي در ايجاد يا تخريب عزت نفس كودك و احساس شايستگي آنان دارد.
6. توانايي و انگيزه كودكان براي ماندن در مدرسه، يادگيري و استفاده از آموزههايشان، متاثر از سلامت روان آنان است.
نیکنامی محيط موسسه آموزشي را در سطوح مختلف كودكستان، دبستان،دبيرستان و دانشگاه از عواملي می داند كه تأثيراساسي دربهداشت رواني افراد دارند كارآموزش و پرورش درآموزشگاهها،ر واقع دنباله كار پرورش شخصيت افراد در محيط خانواده است. كودكان در محيط آموزشگاهها ياد ميگيرند كه چگونه رفتار اجتماعي داشته باشند و نقش خودرا در اجتماع ايفا كنند .(نیکنامی، 1383)آنان ميآموزند درچه محدودهاي بينديشند و حس همكاري داشته باشند مطهرنیا معتقد است که در اين محيط ميتواند ارتباط درستي با كودك برقرار كردو او را آماده پذيرش مسئوليت، تصميمگيري و حل مسائل زندگي سازد كودكاني كه تازه به محيط آموزشگاه پا ميگذارند.آموزشگاه، محيطي است كه در اين محيط، اخلاق و رفتار كودك نيز تكوين مييابدمهمترين تمايلات بنيادي كودكان بنا به تعلق داشتن و احساس امنيت ناشي از نيازبه ارزشمند بودن است كودكي كه به مدرسه ميرود به دنبال احساس تعلق مشابه آنچه در خانه تجربه كرده است ميگردد و درصورتيكه درخانواده به اين احساس دست نيافته باشد درپي جبران آن درمدرسه است. هرگاه نتوانددرگروه همسن خود، به احساس ارزشمند بودن برسد، براي نشان دادن اين كه فرد باارزشي است، درصدد جلب توجه ديگران برميآيد. اين جلب توجه، ممكن است به شيوههاي مختلفي بروز كند. (مطهرنیا.1382)برخي كودكان از طريق پيشرفت تحصيلي، ورزشي واجتماعي، اين نيازرا درخود رفع ميكنندكودكي كه محروميت خودرابصورت پرخاشگري نشان ميدهد در كلاس اختلال به وجود ميآورد وباعث ناراحتي معلم و مدير مدرسه ميشود كودكي كه خشم خود را فرو ميخورد بندرت بيانضباط ميشود ولي اختلال شخصيت در او، بيشتر از كودكي است كه عناد خود را آشكار ميسازد معمولا دلايل ناسازگاري در كلاس درس روشن است هر كودكي ميل به موفقيت دارد؛ ولي اگر وظايف او، خارج از حدود استعداد و علاقه اش باشد، احساس ناكامي و بيحوصلگي خواهد كرد اين احساس محروميت ، آزاردهنده است واو بايدبه گونه اي آنراجبران كند اين عمل، جبران ممكن است به صورت آزار رساندن به معلم، تخريب كتاب و صندلي و نيز اذيت كردن همكلاسيا جلوه نمايد هر كودكي دوست دارد ديگران و بخصوص معلم وهمكلاسي هايش بدانند كه او بااستعداد است هرچند تا حدي هم كماستعداد باشد،بايد به طور كلي او راهمان طوركه هست، قبول كننداين پذيرش ازطرف ديگران و معلم، به او احساس اعتماد به نفس و اطمينان خاطر ميبخشد و او را شخصي با ارزش نشان ميدهد.
ضرورت واهمیت مدارس
یونیسف، مشارکت کودکان در مورد موضوعهای مربوط به آنها از سالهای نخست زندگی رافرصتی می داند که آنان را از هرج ومرج طلبی، آسیب پذیری وسلطه پذیری مصون نگه می دارد ومی تواند نسلی از جوانان را که راجع به حقوق خود ودیگران احساس احترام و دلمشغولی بیشتری می کنند تربیت کند. همچنین یونیسف در گزارش خود می افزاید که در راندن کودکان به کنار، خطر سقوط جدی وجود دارد وقتی کودکان راازفرایند تصمیم گیری خارج کنید وفرصت های لازم برای مداخله سازنده آنان را در موضوعات موثر بر زندگیشان فراهم نسازید، کودکان فاقد توانایی ومهارتهای حیاتی در رشد ونمو خود در بزرگسالی می شوند(کامکار، 1382).مدارس ، بستری مناسب برای پاسخگویی به بخشی از نیازهای دانش آموزان است. فرهمندیان برخی عوامل انگیزشی موجود برای همکاری ومشارکت دانش آموزان در مدرسه به شرح زیر آورده است:
1-انگیزه کمک به همکلاسی وبرآوردن نیازهای مربوط به خود شکوفایی فرد(باید توجه داشت که فعالیت معلمان مدرسه در ایجاد چنین نیازی در دانش آموزان تاثیر بسزایی دارد).
2-جذابیت های موجود در کارهای عملی از جذابیت بسیار بالایی برای آنان برخوردار است.
3-وجود فضایی نو ومتفاوت با محیط زندگی برای دانش آموزان در محیطی جدید وفارغ از بعضی قوانین به فعالیتی سازنده می پردازند.
4-وجود فضایی صمیمی ونشاط آور در مدرسه. محیط فعال وسازنده به دانش آموزان فرصت می دهد که در کنار یکدیگر حول محور کار وتلاش، صمیمیتها وروابط دوستانه ای را شکل دهندوعمق بخشند. مسئولان مدرسه نیز با ایجاد فضایی نشاط آور وبا طراحی برنامه های مختلف علمی، ورزشی، هنری وفرهنگی به نوبه خود بر جذابیت های مدرسه می افزایند . (فرهمندیان وهمکاران، 1383).
رویکرد مدیریت مبتنی بر مدرسه
یکی از چالش های موجود، مدیریت وبرنامه ریزی متمرکز سیستم آموزشی در برقراری نظم و امنیت است. منظور از نظام آموزشی متمرکز برنامه های آموزشی ای است که برای تمام مدارس به خصوص در سطح ابتدایی، راهنمایی ومتوسطه به صورت متحدالشکل ویکسان تهیه وتنظیم می شود وبرای اجرا به مدارس ابلاغ می گردد. دراین نظام آموزشی بیشتر تصمیمات مهم درباره ی برنامه ودروس مختلف، کتاب های درسی، محتوای آموزشی وحتی خطی مشی اجرایی ومقررات اداری وآموزشی در سطح آموزش وپرورش وموسسات وابسته به آن اتخاذ می گردند. از نظرنیکنامی این در حالی است که از مولفه های بسیار مهم مدارس دموکراتیک، مشارکت فعالانه ی همه ی اعضاء وتصمیم گیری جمعی است که پیش نیاز آن وجود یک نظام آموزشی غیرمتمرکز است. در واقع نظام آموزشی غیرمتمرکزاهدافی ازقبیل، مشارکت مردم در امر آموزش وپرورش، تصمیم گیری برای حل مسائل در محل، تشویق مردم به مشارکت در فعالیت های توسعه آموزش وپرورش وکمک به رشد اجتماعی افراد، دنبال می کند(نیکنامی، 1383). مدارس در فرایند پیچیده ی توسعه، به عنوان مؤسساتی که در نظام مدیریت از عمیق ترین تاثیر ونفوذ برخوردارند، روز به روز نقش حساس تری را ایفا می کنند. تفاوت های بیشتر بین فقیر وغنی، محروم وبرخوردار، خطرات وچالش ها، حرکت به سوی تمرکز زدایی وتامین حقوق بشر، محیطی را ایجادکرده اند که راه حل های نوآورانه ی محلی بیشتری را برای توانمندسازی مدارس و امنیت ایجاب می کند.
ارتباط دولت ومدرسه
در اغلب کشورهای جهان ، دولت ها مسئولیت اصلی تامین آموزش پایه برای همه کودکان را برعهده دارند ودر اجرای این مسئوولیت، سازماندهی ومدیریت نظام آموزشی کشور وهمچنین اداره امور آموزشی در مدارس را وظیفه ونقش اصلی خود می دانند. براین اساس ازغندی بیان می دارد که در بسیاری ازکشورها، دولت های مرکزی اصلاحاتی را با هدف تقویت کیفیت وکمیت آموزش آغاز کرده اند. تمرکز این اصلاحات به تغییرات در سطح مدرسه معطوف شده است. این انتقال درحقیقت انتقال کانون تمرکز اصلاحات به سطحی که به عمل نزدیک تر است، یعنی مدرسه می باشد. انتقال کانون تمرکز، اصلاحات از سطوح بالای نظام آموزشی به مدرسه مزایای متعددی نیز در بر دارد که برخی از آنها عبارتند از :
- انتقال محل تصمیم گیری درباره ی مدرسه به جایی که تصمیمات واقعاً منشاء تفاوتی هستند.
- تشویق نوع آوری های محلی از طریق ایجاد حس کارآیی وتعهدات حرفه ای در معلمان.
- افزایش تناسب وانعطاف پذیری آموزش وپرورش با شرایط ونیازهای محلی.
- تقویت احساس مسئوولیت وپاسخگویی در برابر کیفیت آموزش ارایه شده.
- برانگیختن مشارکت وایجاد حس مالکیت نسبت به مدرسه(ازغندی. 1378).
امنیت در آموزش عالی
در آموزش عالی نیز تا اکنون امنیت عمدتاً بر اساس میزان تطابق با استانداردها یا اهداف تعیین شده تعریف شده است و بنابراین، ارتقاء امنیت مفهومی جدید برای آن محسوب می شود. صرف نظر از اینکه برخی با تعبیرهای چون نظم یا قانون در محیطهای آموزشی که نسبتاً از روحیات فرد دور بوده است مخالفت می ورزند، این اصل دارای مفاهیم قابل تأملی در آموزش عالی است، مطابق این دیدگاه طراحی نظام آموزشی باید با توجه به نیازهای واقعی کسانی که از این خدمت استفاده می کنند صورت پذیرد، نه بر اساس نظر طراحان و آن هم در محیطهای بسته. (ازغندی. 1378)دیدگاه قانون مداری حد اقل این مزیت را دارد که روشی به دست می دهد تا اهداف آموزشی را با نیازهای علمی مصرف کنندگان این خدمت مرتبط سازد.در نظر برخی از افراد آموزشی، کلمه امنیت مشخصاً دارای یک لحن خشک است که در آموزش قابل کاربرد نمی باشد. آنها ترجیح می دهند به جای آن از لفظ اعتماد استفاده گردد. اعتماد، با اشارات ضمنی به امنیت، مناسب تر به نظر می رسد. امانتدار، واژه دیگری است که گاهاً در متون آموزشی از آن نام برده می شود. بسیاری دیگر همه این واژه ها را رد کرده و ترجیح می دهند از کلمه دانشجو استفاده شود.موسسات آموزش عالی دارای افرادی از گروههای مختلف هستند. این افراد دارای احتیاجات متفاوتی می باشند. رابینسون(Robinson) ولاگ (.Long) ضرورت امنیت در دانشگاهها را مورد تاکید قرار دادند و آن را در سطوح اول، دوم و سوم بر مبنای تلقی آنها از ترتیب و وابستگی تقسیم کردند. برای آنها اولین سطح دانشجویان هستند و دومین سطح متولیان آموزش و کارکنان هستند و سومین آن افراد و اشخاص حقوقی وابسته هستند.(رابینسون،1989) کاتلر و فکس(Kotler and fox) (1995) با مطالعه امنیت آموزش و با تاکید بر فعالیتهای آموزشی، بیان کردند: که هر موسسه آموزشی با چند گروه مواجه است و باید بداند که چگونه روابط بین آنها را مدیریت کنند تا امنیت خاطر آنان به خطر نیافتد. که عبارتند از: کارمندان، فارغ التحصیلان، تامین کنندگان احتیاجات مؤسسه، رقیبهای مؤسسه، آژانس های دولتی، افرادی که به لحاظ کاری به مؤسسه وابسته می باشند، مطبوعات، سازمانهای وابسته و ... .
نقش دانشگاه
از مهمترین عوامل مهم توسعه اقتصادی و اجتماعی در مواقع مختلف برای امنیت ،توجه به نقش سازنده و موثر نیروی انسانی است زیرا انسان بر خلاف سایر موجودات دارای نقش خلاق و کارآمد است که می تواند کار خود را از جنبه کمی و کیفی ارتقاء بخشیده و با ابداع روشهای جدید مشکلات احتمالی را بر طرف نماید. وفا نژاد معتقد است که نیروی انسانی آموزش دیده و ماهر می تواند با قدرت تعلق و تفکر خود بهترین استفاده را از منابع موجود ببرد.( وفا نژاد،1382)و سلطانی بیان می کند که تغییر و تحول در سازمانهای امروزی به قدری سریع، چند جانبه،( Multi Dimentional ) پیچیده و فراگیر است که سازمانها بدون پیش بینی، همگانی و تطابق با آن قادر به ادامه حیات، رشد، بالندگی و توسعه نمی باشند. واکنش متناسب به تحولات پیچیده، سازمانها را در جایگاه نظری سیستم های باز اجتماعی قرار می دهد.( سلطانی تبریزی،1378) در همین راستا اسدی عقیده دارد که امروزه یکی از مهمترین و اساسی ترین فعالیت ها در سازمان جهت همگامی مثبت با تغییرات و توانائی رقابت سالم در جامعه استفاده از سیستم های بهبود و نوآوری در نیروی انسانی جهت رسیدن به هدفهای مطلوب و سازنده آن سازمان محسوب می شود. به تعبیری می توان گفت:« عصر ما عصر تغییرات است و انسان امروز دستخوش امواج تغییرات، جهان به صورت اقیانوسی مواج درآمده است که امواج تغییرات هر لحظه سرنشینان قایقی را که جهان می نا میم به این سو آن سو پرتاب می کند و در هیچ عصری زندگی بشر هم تا این حد تغییرپذیر نبوده است. ...»(اسدی،1369) یکی از سازمان هایی که در رشد و توسعه هر کشوری نقش اساسی دارد، دانشگاه می باشد. دانشگاه در جهان پیچیده امروز، نقش اساسی و مهمی دارند. دانشگاه در توسعه ی کشور به عنوان یکی از مؤلفه ها و شاخص های مهم تلقی می شود.
نقش سازمان و دانشگاه در امنیت
در تحقیقات سازمان مدیریت و دانشگاه جهت ایجاد امنیت و نظم عمومی و فراگیر نمودن جریانی از نوآوری ها به سه دیدگاه اشاره شده است اول: دیدگاهی که امنیت و نوآوری را بیشتر یک امر روانشناختی و مربوط به استعدادهای فردی تلقی نموده و بنابراین در سازمان استفاده از امکانات آموزشی و سیستم پاداش و تقویت کننده های مثبت را برای پرورش استعدادهای افراد توصیه می نماید. دوم: دیدگاه اجتماعی که خلاقیت نوآوری سازمانی و نظم را بیشتر امری جامعه شناختی و مربوط به فراهم آمدن محیط و زمینه مناسب جهت بروز استعدادها می داند. این نگرش غنی سازی (Enrichment ) امکانات و زمینه های لازم در سازمان و دانشگاه را برای ایجاد استقرار خلاقیت ها و نو آوری ها توصیه می نماید. سوم: دیدگاه سیستمی که ایجاد نظم ونوآوری ها و استمرار و فراگیری آنها را در سازمان را یک امر سازمانی یعنی فراتر از عوامل فردی و فراهم آوردن صرف امکانات و زمینه های لازم تلقی نموده و معتقد است که با مجموعه و سیستمی از عوامل در سطح فردی و گروهی همراه با ساختارها و توجه به ارزشها و باورهای سازمانی به وجود آمده و نو آوری ها را در سازمان به صورت مستمر در آورده و آنرا زمینه ای برای بقاء و رشد فرد سازمان در نظر گیرد و سعادت بهره وری هر ملتی وابسته به کار و تلاش همه اقشار جامعه بوده و بهره وری معیاری برای ارزیابی عملکرد این فعالیتها و تلاشها در بخشهای مختلف اجتماعی و اقتصادی است.(اشراف العقلائی،مترجم،1377)
احترام به نظرات و شنيدن آنها
احترام به عقايد و آرا ديگران و توجه و شنيدن نظرات، مخصوصاً ديدگاه هاي مخالف يكي از امر مهمي است كه مي تواند باعث ترويج نظم و امنیت، رشد و گسترش بردباري و مدارا شود (كلووستين، 2004). در اين زمينه، «مدرسه در مقام گوش شنواي دانشآموزان»( Seeing School Through Children Eyes) مطرح شده است (لارسون (Larson) و اواندو(Ovando)، 2001). با مشاهده و دقت در رفتار و گفتار دانش آموزان ميتوان استقبال و مقبوليت و يا انزجار، دفع و نارضايتي دانش آموزان و والدين از مدرسه و برنامهي درسي و آموزش درك كرد.اين، مستلزم دو امر مهم است؛ اولياي مدرسه، مخصوصاً مديران و معلمان، بايد شرايطي را فراهم كنند كه در آن به راحتي عكس العمل دانش آموزان كه در بسياري مواقع نشان از نگاه والدين نيز هست، عملي شود و اين يعني ايجاد بستري براي ابراز تمام نظرات و انجام كليهي فعاليت ها به ويژه نظرات و فعاليتهاي مخالف. دوم اينكه اولياي مدرسه، مخصوصاً مديران و معلمان بايد به تمرين و توسعهي مدارا و بردباري خود جهت شنيدن و ديدن ديدگاهها و رفتارهاي مخالف بپردازند. برخي از پژوهشها نشان دادهاند كه دانش آموزان ناراضي، معمولاً با يك شيوه و الگو واكنش خود را نشان ميدهند، پس اين فرصت مناسبي براي مدرسه است.
بحث و نتیجه گیری
بر اساسِ پژوهشِ حاضر می توان پی به این نکته برد که در روند امنیت و نقش مدارس و دانشگاه کیفیت یک عامل مهم و تاثیر گذار است و دانشگاهها نیز وارد میدان جدیدی شده که رقابت و کیفیت از مشخصه های اصلی آن محسوب می شود، در این راستا کیفیت آموزش، متغیر اساسی است که نقش اصلی را در رقابت پنهان بین کشور ها به عهده دارد، چرا که آموزش از یک مقوله اجتماعی فراتر رفته و به یک مقوله اقتصادی تبدیل شده است و از طرف دیگر طرز تفکر ، عمل و تصمیم گیری مدیران نسبت به امنیت، به نوع آموزش آنها بستگی دارد، امنیت دارای تعاریف مختلفی می باشد، که با توجه به عوامل درونداد، فرایند و برونداد در آموزش عالی می توان به نوع خاصی از تعریف امنیت پرداخت. (ازغندی،1381) اما از نظر دیگر و به صورت جامع باید با توجه به ابعاد شایسته گرائی، فردگرائی و جامعه گرائی، امنیت را در آموزش عالی تعریف نمود و به ارزیابی دانشگاهها پرداخت و از طرف دیگر با تاکید بر فرهنگ TQM ، امنیت به معنای ارضای نیازهای مشتریان در بالاترین نوع کیفیت است و هدف نهائی کیفیت برای امنیت، توجه مدیر به رضایت مشتری است که به عنوان یکی از عوامل موثر در توسعه کمی و کیفی دانشگاهها به آن توجه شده و در نهایت مدلی جهت ارتقاء کیفیت و استقرار مدیریت کیفیت فراگیر دردانشگاه می باشد.
پیشنهادات کاربردی
مدرسه و دانشگاه یکی از راه های مهم و اساسی است که می تواند در ترویج و گسترشِ نظم و امنیت بسیار موثر باشد. «یادگیری به شیوه ای آموزشی اشاره می کند که در آن «دانش آموزان در قالب کوچک برای رسیدن به هدفی مشترک با یکدیگر کار می کنند و علاوه بر این که مسئول یادگیری خود میباشند، در برابر یادگیری دیگران نیز احساس مسئولیت می کنند» (کرامتی،1384). اعتقاد بر این است که یادگیری تشکیل دانش را تسهیل، تصمیم گیری دموکراتیک را تسریع و گفتمان دانش آموزان با دیگران را تشویق می کند (وینزشیتل(Windschitl)، مایکل(Mikel) و جوزف(Joseph)، 2000). اسکات(Scatt) و همکاران (1385) ) در زمینه ی مدرسه و دانشگاه باید گفت که نوع رابطهي معلمان و مديران با دانشآموزان نيز مساله اي مهم و اساسي است. اگر آنها اعتقاد داشته باشند كه ارتباط با دانشآموزان بايد از نوع رسمي و غيرقابل انعطاف باشد و يا آنها قدرت تحمل واكنشهاي مخالف را نداشته باشند، نبايد انتظار شنيدن صداها و ديدن رفتارهاي دانشآموزان، مخصوصاً صداها و رفتارهاي مخالف، داشته باشيم. وجه منفي اين شيوه نیز نباید از نظر غافل بماند. این وجه همانا واپس زده شدن اعتراض ها و آتش زير خاكستر شدن است که امنیت جامعه را به خطر می اندازد. اما اگر مديران و معلمان با بردباري، فضايي مطمئن و آسان ايجاد كنند كه در آن دانشآموزان نوع نگاه خود و والدين شان را منعكس سازند، و از طرف ديگر خود خواهان بهبود و اصلاح آموزش باشند، در اين صورت آنها گوش شنوايي خواهند بود كه با شنيدن نقدها و پيشنهادها، و با همكاري دانش آموزان و والدين به اصلاح و بهبود وضعيت موجود كمك خواهند كردو امنیت و نظم را برقرار خواهند کرد.لذا جهت ایجاد امنیت و نگهداری یک محیط یادگیری مناسب راهکارهای ذیل پیشنهاد می شود:
1. زمینه ای فراهم کنید تا دانش آموزان بدانند برای آن ها ارزش و اهمیت قایل هستید.
2. برخورد احترام آمیز نسبت به دانش آموزان، توجه به جنبه های شخصیتی مثبت آن ها و نیز تشویق آن ها به استفاده ی حداکثری از استعدادها و توانایی هایشان می تواند راه گشا باشد.
3. برنامه ی درسی را متناسب با دانش آموزان طراحی کنید.
4. با تشویق دانش آموزان به همکاری و مشارکت در امر برنامه ریزی موضوعات گوناگون و جنبه های مورد علاقه ی دانش آموزان، از علایق و تحربه های آن ها آگاه شوید. در نتیجه دانش آموزان برای تکمیل فعالیت های طراحی شده برانگیخته می شوند و رفتارهای توام با یاس در آن ها کاهش می یابد.
5. به دانش آموزان کمک کنید تا موفقیت را تجربه کنند.
6. دانش آموز تا زمانی که در انجام فعالیتی معین احساس موفقیت نکند، پیشرفت نخواهد کرد و به ادامه ی آن علاقه ی چندانی نشان نمی دهد.
7. شکست و ناکامی مستمر سبب می شود دانش آموزان به صورت افرادی بی تفاوت، گوشه گیر و حتی پرخاشگر در آیند.
8. اهداف مناسبی تعیین کنید. اگر اهداف واضح و روشن باشد تصمیم گیری در مورد فعالیت های کلاسی آسان خواهد بود.
9.یادگیری فعال را تشویق کنید، دانش آموزان ذاتاً فعال و جستجوگرند. هنگامی که به آن ها اجازه داده شود که یادگیرندگان فعالی باشند، یعنی بپرسند، کنجکاو باشند، کشف کنند، به مشکل گشایی بپردازند، بیندیشند، و با یکدیگر بحث کنند در واقع توانایی های طبیعی یادگیری آن ها شکوفا می شود.
10.یادگیری مشارکتی را فرا بگیرید، دانش آموزان بسیاری از مطالب را از یکدیگر و با یکدیگر یادمی گیرند.
11. دانش آموزان را گروه بندی کنیم، گروه بندی دانش آموزان برای استفاده از تجارب یادگیری مورد نیاز تمام دانش آموزان مدرسه است زیرا به بهسازی محیط آموزشی کمک می کند.