موضوع: مقالات كنفرانس هاي داخلي
نويسنده: administrator
تاريخ: 5 خرداد 1391
بازديدها: 4170
آموزش و بهسازی منابع انسانی تحقیق و توسعه ضرورتی در جهت تولید علم در دانشگاه
سید احمد هاشمی
Hashemi-ahmad @ yahoo.com
لامرد- دانشگاه آزاد اسلامی- معاونت آموزشی و دانشجویی
ابوالفضل عباسی
A.abolfazl1369@yahoo.com
چکیده:
امروزه یکی از مهمترین و اساسی ترین فعالیت ها در سازمان جهت همگامی مثبت با تغییرات و توانائی رقابت سالم در جامعه استفاده از سیستم های بهبود و نوآوری در نیروی انسانی جهت رسیدن به هدف های مطلوب و سازنده آن سازمان محسوب می شود.
با توجه به تغییرات اساسی عصر حاضر، توجه به امر تحقیق و توسعه ضرورتی اجتناب ناپذیر شده است از این رو بهسازی نیروی انسانی در جهت تحقیق و توسعه از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چراکه این امر تولید علوم را که یکی از اهداف مهم جوامع می-باشد میسر می سازد. در جهت بهسازی نیروی انسانی تحقیق و توسعه می توان با شناسایی نیازهای اعضای هیئت علمی دانشگاه به آموزش این نیرو پرداخت و با آموزش های ضمن خدمت، به وجود آوردن فرهنگ تحقیق و توسعه، توجه به انگیزش نیرو و تعامل میان ارزش های سازمانی و فردی به این مهم صورت تحقق بخشید. با توجه به ضرورت و اهمیت بهساز ی نیروی انسانی در جهت تحقیق و توسعه، مقاله حاضر بر آن است تا با روشی توصیفی- تحلیلی، به بررسی راهبردهای بهسازی نیروی انسانی تحقیق و توسعه بپردازد.
کلید واژه ها: تحقیق و توسعه، بهسازی، منابع انسانی.
مقدمه
امروزه یکی از مهمترین و اساسی ترین فعالیت ها در سازمان جهت همگامی مثبت با تغییرات و توانائی رقابت سالم در جامعه استفاده از سیستم های بهبود و نوآوری در نیروی انسانی جهت رسیدن به هدفهای مطلوب و سازنده آن سازمان محسوب می شود. به تعبیری می توان گفت:« عصر ما عصر تغییرات است و انسان امروز دستخوش امواج تغییرات، جهان بصورت اقیانوسی مواج درآمده است که امواج تغییرات هر لحظه سرنشینان قایقی را که جهان می نامیم به این سو آن سو پرتاب می کند و در هیچ عصری زندگی بشر هم تا این حد تغییرپذیر نبوده است. ...»(اسدی،1369: 36).
امروزه نيروي انساني مهمترین عامل مولد است، در گذشته اعتقاد بر این بود که سرمایه و منابع مادی روند توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور را تعیین می‌کند اما در جهان کنونی منابع انسانی کارآمد در این امر تاثیر اصلی را دارد. منابع انساني کارآمد باعث افزایش سرمایه، بهره‌برداری از منابع مختلف جامعه و ساخت و تولید روزافزون می‌گردد؛ به عبارت دیگر منابع انسانی کارآمد پیشبرد جامعه در راستای توسعه ملی را تضمین می‌کند. كشوري كه نتواند مهارتها و دانش مردمش را توسعه دهد و از آن در اقتصاد ملي به نحو مؤثري بهره‌برداري كند، قادر نيست هيچ چيز ديگري را توسعه بخشد.
میزان رشد فزاینده ی جمعیت، توسعه و پیشرفت سریع و روزافزون تکنولوژی، تنوع مناسبات تولیدی و گسترش بی سابقه دامنه امور جوامع، پرورش و تأمین نیروی انسانی متخصص و متناسب با درجات توسعه ی کشورها ایجاب می کند. در هر جامعه ای مرتبه و جایگاه توسعه اقتصادی و اجتماعی بیش از آنچه به منابع مادی و امکانات عملی آن مربوط باشد، به مجموعه نیروی انسانی متخصص و آزموده، متکی است (هاشمی، 1390). نیروی انسانی امروزه، به عنوان یک سرمایه مطرح می شود که قدرت باز تولید دارد. در حقیقت کیفیت یا قدرت مولده ی کار انسانی، در تمام کشورهای پیشرفته و در حال توسعه سیستم تجهیز و بهسازی نیروی انسانی و حفظ و نگهداری آن به شکل جامع و پویا عمل می شود.
والتون، توسعه ی منابع انسانی را به منزله ی "مجموعه فعالیت های سازمانی که در مدت زمان معینی صورت می گیرد و برای ایجاد تغییرات رفتاری در کارکنان طراحی می شود." تعریف می کند. (صائبی، 1382: 148-135) عمده ترین منابع استراتژیک هر سازمان و یا هر جامعه، منابع انسانی آن است. جوامعی در بلند مدت قرین موفقیت خواهند شد که بتوانند منابع انسانی خود را به طور صحیح و اصولی توسعه و پرورش دهند و همراه تقویت دانش و معرفت و مهارت های فنی لازم، افرادی پرکار و معتقد و مومن بسازد. (میرسپاسی، 1378)
به هر حال کشورهای در حال توسعه با در نظر گرفتن سیستم آموزشی و تحقیقاتی مطلوب می توانند به شیوه ای مناسب از مهارت-ها و دانش در جهت نیل به اهداف توسعه و خصوصاً تأمین نیروی انسانی مورد نیاز فعالیت های تحقیق و توسعه دست یابند. در این راستا تأمین بخش عمده نیروی انسانی متخصص مورد نیاز بر عهده دانشگاه ها و دیگر مؤسسات آموزشی و پژوهشی داخل می باشد. خلاقیت ها در محیط های مناسب شکوفاتر می شوند. علم و پژوهش نتیجه خلاقیت هاست. آزادی اندیشه و عمل، شک تردید علمی، انتقاد کردن و انتقادها را پذیرفتن، تجربه کردن و در راه پژوهیدن از اشتباه نترسیدن، از جمله زمینه های لازم برای ایجاد روحیه علمی و پژوهشی است. بنابراین در سیاست گذاری ها، باید بستر لازم برای این روحیه فراهم گردد. مدیریت صحیح در تخصیص منابع نیروی انسانی برای امور تحقیق و توسعه، در حصول به موفقیت نقش اساسی دارد.
در این مقاله سعی شده است؛ به اهمیت بهسازی منابع انسانی در جهت تحقیق و پژوهش به عنوان راهبردی برای تولید علم پرداخته شود.
تعاریف تحقیق و توسعه و اهمیت آن
پیشرفت و تحولی که در جامعه صورت می گیرد، برخواسته از تفکر و فعالیت های انسان های آن جامعه است انسان با تلاش و کوشش و پشتکاری سعی در پیشرفت جامعه خود دارد. بر اساس شواهد تجربی و روند تحولات اقتصادی کشورهای پیشرفته جهان، ثابت شده است که دستیابی به توسعه اقتصادی، اجتماعی، علمی و فرهنگی بدون سرمایه گذاری گسترده در زمینه آموزش و پژوهش امکان پذیر نیست، از این رو ضرورت دارد که علاوه بر توسعه منابع مادی و فیزیکی، منابع انسانی نیز متناسب با نیازهای توسعه کشور متحول گردد.
تحقیق را می توان تلاش و ممارست برای به دست آوردن شناخت های تازه از جهان هستی تعریف نمود. این تلاش منجر به گسترش دامنه ی علم، کشف اسرار و توسعه ی حوزه ی آگاهی، توسعه ی درون زای مداوم و... می شود ( اعتماد، 1373).
صاحبنظران از توسعه، تعاریف مختلفی ارائه داده اند که از تعابیر آن ها، افزایش بهره وری و افزایش و رشد کمی تولیدات، رفع فقر و محرومیت، اشتغال زایی و تأمین نیازها را شامل می شود (هاشمی، 1389). تحقیق و توسعه در ارتباط با یکدیگر هستند و هر دو مکمل هم اند.
تحقیق و توسعه کار خلاقی است که، بر پایه ای نظام یافته انجام می شود تا گنجینه ی دانش علمی و فنی حاصل از آن، به منظور ابداع کاربردهای جدید مورد بهره برداری قرار گیرد ( ثقفی، 1370).
بی شک آن چه که می تواند جامعه ما را به سوی جامعه مستقل هدایت کند، توجه به تحقیقات و پژوهش است. دانشمندان معاصر معتقدند که توسعه و پیشرفت علوم در نیمه دوم قرن بیستم به مراتب بیشتر و جامع تر از پیشرفتی است که کلیه علوم از بدو پیدایش تا پایان نیمه اول قرن بیستم داشته است. تصور اینکه در چنین مدت زمان کوتاهی، علوم بشری تا این حد پیشرفت کرده باشد کمی تعجب آور و مشکل می نماید ولی اگر توجه شود که استفاده از روش صحیح تحقیق علمی نیز قدمتش بیش از یک ربع قرن نیست، این حقیقت را می توان به سادگی قبول کرد که این توسعه و پیشرفت سریع علمی صرفاً مرهون و مدیون بکاربردن روش های دقیق و صحیح علمی بوده است.
در واقع کمبود شدید نیروی انسانی متخصص و توزیع ناعادلانه آن در مناطق مختلف کشور سبب شده تا از امکانات و توانایی های تحقیقاتی کشور به صورت مطلوب و اصولی استفاده نشود. بنابراین تا سطح علمی نیروی انسانی موجود به طور کمی و کیفی ارتقا نیابد فعالیت های تحقیق و توسعه رونق نخواهد گرفت. در کشورهای در حال توسعه نظیر ایران، باید نظام آموزشی در مدارس و دانشگاه ها متحول شوند و در جهت باروری و شکوفایی فکرها و خلاقیت ها قدم برداشته است. (سرداری، 1372: 368-365)
بهسازی نیروی انسانی در جهت تحقیق و توسعه
آینده توسعه جهانی و جایگاه هر کشور در جهان، منوط به ایجاد ظرفیت بالا در کسب، نگهداری و بالا بردن سطح علم و دانش نیروی انسانی آن کشور است. این ظرفیت تا حدود زیادی وابسته به آن بخش از جمعیت کشور است که سواد خواندن، نوشتن، حساب کردن، مهارت در ارتباطات و حل مسائل را کسب کرده باشد لذا بالا بردن سطح آموزش و تربیت و حرفه آموزی کار محور اساسی مباحث توسعه، انسانی برای همه کشورهای در حال توسعه است. (ابریشمی، 1372)
جوامع نوین، به انسان هایی بالنده که با بینش مناسب، مجموعه ای از مهارت های مختلف را مشاغل متعدد به کار گیرند، نیاز دارند. انسان هایی که با خلاقیت، ابتکار، دانش و مهارت گسترده، ضمن انجام دادن بهینه ی مأموریت های شغلی، به تحقق اهداف سازمان خود کمک کنند. (دعایی و مردانی، 1377).
در برنامه های آموزش و پرورش جایگاه تحقیق و توسعه بسیار نازل است. هنوز بر روی ابتکارات در زمینه تکنولوژی آموزشی سرمایه گذاری لازم صورت نمی گیرد و اصلا تکنولوژی جایگاه شایسته ای پیدا نکرده است (پورسیف، 1372). دقت نظر در این که بهسازی منابع انسانی می تواند نقش اساسی در کسب موفقیت مراکز تحقیق و توسعه ایفا نماید؛ ضرورت تقویت این مهم را روشن می سازد.
یافته ها و دستاوردهای علمی و فنی، همه ی جوامع را به چالش می طلبد و به نهادهای گوناگون به ویژه نهاد آموزش و پرورش، بیش از هر دستگاه دیگر هشدار می دهد که برای رویارویی با چنین تحولاتی لازم است خود را مجهز آماده سازد. این آمادگی بیش از همه باید در عرصه ی تفکر و پژوهش تحقق یابد، چرا که اگر فکر پدیده ی درونی جامعه نشده باشد و به صورت درون زا از بطن و متن جامعه بر نخیزد، القا و اعمال آن از برون چاره ساز و سامان بخش نخواهد شد.
راهبردهای بهسازی نیروی انسانی در جهت توسعه و تحقیق
اثرات آموزش در کسب موفقیت برای مراکز تحقیق و توسعه بر کسی پوشیده نیست. یک محقق باید دانش خود را در یک یا چند زمینه ی علمی – فنی گسترش دهد و مهارت ها تکنیک های مختلف را فراگیرد. سپس آن ها را در هم بیامیزد. نکته مهم این است که پایان هر دوره آموزش برای محقق نه پایان است بلکه آغاز آن است، تا در میدان عمل، آموخته ها را به کار گیرد و همزمان به تکمیل آن ها بپردازد. یک محقق به هر حال در میان جمعی از همکاران خود قرار دارد و حاصل کار او، اغلب به صورت حل غیر منتظره یک مشکل با استفاده از آموخته های قبلی به استعداد و بلوغ و در آمیختن فنون گوناگون جلوه گر می شود. این تفاوت عمده ای است که مدیر باید بین پرسنل شاغل در یک خط تولید نیروهای محقق در هدایت مجموعه تحت مدیریت خود به آن توجه داشته باشد. در ادامه به بررسی راهبردهای بهسازی نیروی انسانی در جهت تحقیق و توسعه پرداخته می شود:
الف: عوامل موثر بر آموزش و بهسازی نیروی انسانی تحقیق و توسعه
مهم ترین عواملی که بر آموزش و بهسازی نیروی انسانی موثر است عبارتند از: (شریعتمداری،1382، 62)
1- حمایت مدیریت ارشد: در صورتی آموزش و بهسازی نیروی انسانی در جهت تحقیق و توسعه امکان پذیر است که مورد حمایت همه جانبه ی مدیریت رشد سازمان بوده و افراد، امکانات و تجهیزات لازم در اختیار این برنامه گذاشته است.
2- تعهد و امکانات مجریان آموزش و همکاری سایر مدیران سازمان: میزان تعهد و اعتقاد آموزش دهندگان و مسئولین به امر تحقیق و توسعه زمینه ی موفقیت بیش تر برنامه های آموزشی بهسازی را فراهم خواهد نمود.
3- فن آوری: تکنولوژی بصورت مستمر که در حال تغییر است لذا کارکنان باید با این تغییرات همسو باشند.
4- پیچیدگی سازمان: امروزه سازمان ها از نظر تعداد کارکنان و حجم فعالیت به حدی گسترش یافته اند که ساختار سازمانی پیچیده ای پیدا کرده اند و کارکنان بایستی با همکاران خود کنش و واکنش و ارتباط مناسب داشته باشند که با دیدن آموزش های لازم محقق می شود.
5- دانش علوم رفتاری: ضرورت آشنائی با این علوم برای مدیران بمنظور شناخت نیاز افراد امری بدیهی است. علوم رفتاری به عنوان زیربنای تحقیق و توسعه نیاز اساسی جهت بهسازی نیروی انسانی می باشد.
6- اصول فراگیری: اجرای آموزش مستلزم آگاهی از موارد زیر است: الف) فراگیری و انگیزش ب) بازخورد و فراگیری ج) تمرین و فراگیری د) قابلیت انتقال فرا یافته ها.
7- سایر وظایف مدیریت منابع انسانی: عملکرد سایر وظایف مدیریت منابع انسانی بر آموزش و بهسازی نیروی انسانی در هر سازمان مؤثر است.
ب: وجود مدیریت ذی صلاح برای واحد تحقیق و توسعه
دومین پیش نیاز اساسی برای بهسازی نیروی انسانی، در اختیار داشتن یک مدیر ورزیده به منظور اجرای برنامه های تحقیق و توسعه است. پاسخگویی و تمرکز تلاش و توجه مدیر مذکور به موضوع جذب نیرو خصوصاً در واحدهای کوچک تحقیق و توسعه ضرورت اکید دارد.
واقعیت این است که وجود یک مدیر تحقیق و توسعه برای تصدی امور خطیری همچون انتخاب پروژه های پژوهش، برآورد منابع و پیگیری تأمین منابع، هماهنگی و نظارت بر اجرای کلیه امور تحقیق و توسعه ضروری می باشد. بنابراین وجود یک مدیر توانمند که آشنا به تحقیق و توسعه باشد باعث بهسازی و توسعه ی این هدف خواهد شد.
ج: آموزش نیروی انسانی به منظور تحقیق و توسعه
سازمان هایی که با دید مثبت به آموزش می نگرند. به این نکته توجه دارند که در دنیائی از کمبود مهارت ها قرار دارند. این سازمان ها به این نکته توجه دارند که سودهای محسوس و نامحسوس آموزش، هزینه های آن را توجیه می نماید و بهره وری سازمان و کارکنان را بالا می برد.
جهت آموزش کارکنان، بایستی به موارد ذیل توجه گردد: (حاجی کریمی و رنگریز،1379: 60)
1- استراتژی آموزش: نیاز به استراتژی آموزش از نقطه نظر عبارت ها، سطح دانش، سطح صلاحیت کارکنان و با توجه به نیازهای تحقیق و توسعه، مستلزم صرف زمان طولانی و بلند مدت است.
2- مربوط بودن یا مناسب بودن آموزش: بعضی از سازمان ها از آموزش فقط به عنوان آموزش به منظور آموزش استفاده می کنند نه آموزش کاربردی. بنابراین لازم است برنامه های مناسب در جهت تحقیق و توسعه طراحی و اجرا شود.
3- آموزش در ارتباط با مسائل پایه ای: آموزش مسائل پایه ای باید آن قدر حساس باشد که بتواند برای پر کردن شکاف بین آن چه که افراد می خواهند و آن چه که انجام می دهند، برنامه ریزی نمایند.
4- فعالیت گرا بودن آموزش: یعنی آموزش های موجود باید به منظور به عمل واداشتن کارکنان و آموزش های عملی و فعالانه باشد.
5- عملکردگرا بودن آموزش: فلسفه آموزش عملکردگرا باید آموزش های مرتبط را وارد بحث کند. بخصوص با توجه به نیازهای عملکردی.
6- دائمی و مستمر بودن آموزش: با توجه به تغییرات عصر حاضر، آموزش های تحقیق و توسعه باید دائمی و مستمر باشد.
بنابراین برای نیل اهداف، هر سازمانی، چه کوچک و چه بزرگ، باید کادری از نیروهای لایق و کارآمد در اختیار داشته باشد. این افراد باید علاوه بر معلومات عمومی به آموزش تخصصی و حرفه ای نیز نیاز دارند تا دانش فنی و مهارت های لازم را برای انجام شایسته وظایف محول به دست آورند (سعادت،1383: 174).
د: آموزش ضمن خدمت به منظور تحقیق و توسعه
هیچ کس نمی تواند ادعا کند که به صرف گذراندن دوره ها یا دروس برای همیشه از کسب دانش و مهارت ها بی نیاز خواهد بود. تغییرات علم و تکنولوژی در جهان بسیار پرشتاب است بازسازی و نوسازی دانش نیروی انسانی از مهم ترین وظایف مدیران می باشد. جهت حصول این امر بایستی به آموزش ضمن خدمت در سازمان توجه نمود (جعفری،1375، 81).
آموزش های ضمن خدمت جهت بهسازی نیروی انسانی در جهت تحقیق و توسعه ضرورتی اساسی است که می بایست با توجه به تغییرات و تحولات عصر حاضر صورت گیرد. ضمن خدمت در واقع برنامه هایی است که به عنوان تکیه گاهی در جهت رویش کارکنان سازمان می توان از آن استفاده نمود.
ه: جو سازمانی مناسب برای فعالیت های تحقیق و توسعه
وجود حال و هوای مناسب کاری در سازمان و جو سازمانی متناسب تحقیق و توسعه است. این عامل از دید نیروهایی که به ارزیابی سازمان می پردازند. بیشترین تأثیر را در تصمیم گیری برای همکاری یا عدم همکاری با سازمان دارد. اهم عوامل مؤثر بر فرهنگ و جو سازمانی به شرح زیر است: (مصوری، 1371)
1- محیط حرفه ای شامل اعتبار سازمان در بین موسسات همکار و رعایت شوون حرفه ای یعنی احترام به پیش کسوتان و رهبری تخصصی.
2- شرایط کار مناسب که امکان بهره برداری از خلاقیت و ابداع را فراهم کند و کاهش موانع اداری در بهره گیری از خلاقیت متخصصان.
3- تشویق و قدردانی در قبال کسب موفقیت در کار.
4- وجود ارتباطات کافی، اطمینان از استماع نظرات و اطلاع فرد از رابطه بین کار خودش و کلیت کار سازمان.
5- امنیت شغلی شامل : پرداخت مناسب، فرصت برلی ترقی و وجود یک خط مشی مطمئن در سازمان برای رشد و پیشرفت افراد.
و: تعامل میان ارزشهای کلی سازمان و ارزشهای شخصی به منظور تحقیق و توسعه
چالش اصلی که یک سازمان در انجام دادن فعالیت های خود، با آن مواجه است، ایجاد تعامل میان اهداف کلی مشخص سازمان (ارزش های سخت) و ارزش های شخصی کارکنان (ارزشهای نرم) است، دیدگاه ها راه پیش رو را نشان می دهند، ولی برای این که دیدگاه ها در عمل تحقق پیدا کند یک مدیر به خلاقیت کارکنان نیاز دارد. در واقع وجود فرهنگ مشارکت در سازمان به معنای راه انجام کارها می باشد. یک فرهنگ مثبت و کارا امکان تحقق عینی دیدگاه ها را فراهم می آورد و این امر برای رسیدن به اهداف کلی و شخصی بسیار مهم است. شناسایی اهداف و نیازهای سازمان و هماهنگی آن با نیازها و مقاصد شخصی می تواند امر توسعه و تحقیق را بهبود بخشد.
ی: انگیزش و نیروی انسانی تحقیق و توسعه
چهارچوب نظری انگیزش بر پیش بینی و درک منطق حاکم بر رفتار انسان قرار دارد. جنبه ی نظری انگیزش بر دخالت فعال به-منظور تغییر بهبود و تکامل پاسخ های رفتاری مطلوب تأکید دارد. مدیران از نظریه ی انگیزش برای ارتقاء کمی و کیفی کارمند و رضایت شغل او استفاده می کنند. امروز یکی از وظایف مهم مدیران شناخت عواملی است که می تواند بر رفتار کارکنان اثر گذاشته و موجب ترغیب آنان به انجام کار بهتر شود. معمولاً انگیزش یک فرایند پیچیده ای است که از نیازهای فیزیکی، روان شناختی، اجتماعی و فرهنگی شخص تشکیل می شود و به طور فردی و تکاملی در جهت انرژی بخشیدن به رفتارهای انسان عمل می کند و این نتایج فرایند انگیزش را فعال می کنند تا رفتار فرد را هدایت، قدرت پاسخ را تعیین و زمان تلاش برای انجام رفتار را مشخص نماید و اگر قرار باشد افراد بین اعمال مختلف یک یا چند تای آن ها را انتخاب نمایند انگیزش نوع واکنش را تعیین می کند.(آل آقا ، 1378، 8-677). انگیزش در بهسازی نیروی انسانی در جهت تحقیق و توسعه از جایگاهی خاص برخوردار است؛ ایجاد انگیزه در این امر می تواند افراد را به امر تحقیق و توسعه وادارد.
نتیجه گیری و پیشنهادها
از آن جا كه منابع انساني با ارزش‌ترين عامل توليد و مهم ترين سرمايه و منبع اصلي مزيت رقابتي و ايجاد كننده قابليت هاي اساسي هر سازماني به شمار مي‌آيد، يكي از مؤثرترين راه هاي دستيابي به مزيت رقابتي در شرايط فعلي، كارآمد تر كردن كاركنان سازمان ها است.
توجه به آموزش و توسعه منابع انسانی در مسیر پیشرفت های سریع علم و تکنولوژی و تغییرات و تحولات ناشی از آن ها، تنها پلی است که می تواند جامعه را از دنیای امروز به دنیای پرتغییر و تحول فردا رهنمون سازد. سرمایه گذاری علمی برای نیروی انسانی تنها سرمایه گذاری انسانی است که نه تنها مستهلک نمی شود، بلکه به طور فزاینده، بازده آن افزایش می یابد و حد آن قابل اندازه گیری نیست. برای تولید علم و دانش زمینه هایی لازم است که عمده ترین آن آموزش است. اهمیت بینش علمی و پژوهشی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است و نقش آموزش و پرورش، از طریق آموزش مستمر، در تولید و توسعه علمی و پژوهشی کاملاً مشخص و واضح می باشد.
با توجه به تغییرات اساسی عصر حاضر، توجه به امر تحقیق و توسعه ضرورتی اجتناب ناپذیر شده است از این رو بهسازی نیروی انسانی در جهت تحقیق و توسعه از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چراکه این امر تولید علوم را که یکی از اهداف مهم جوامع می-باشد میسر می سازد. در جهت بهسازی نیروی انسانی تحقیق و توسعه می توان با شناسایی نیازهای اعضای هیئت علمی دانشگاه به آموزش این نیرو پرداخت و با آموزش های ضمن خدمت، به وجود آوردن فرهنگ تحقیق و توسعه، توجه به انگیزش نیرو و تعامل میان ارزش های سازمانی و فردی به این مهم صورت تحقق بخشید.
اطلاعات
براي ارسال نظر، بايد در سايت عضو شويد.
كلام اول 
