نگاهی به حوزه پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد در مسیر توسعه
دکتر سید احمد هاشمی
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لامرد
hashemy.ahmad@yahoo.com
مختار رنجبر- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لامرد
چکیده:دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان یکی از نهادهای موثر و قوی در کشور با نگرش جدید به برنامه های گذشته بایستی زمینه بهره وری خود را بیش از پیش بوجود آورد. شرایط جدید امروزی که در محیط داخلی و خارجی دانشگاه بوجود آمده ضرورت تدوین یک برنامه استراتژیک را به منظور مقابله با شرایط جدید ایجاب می کند. در اين راستا دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد در نظر دارد ضمن شناسایی و برطرف ساختن نقاط ضعف و مقابله با تهديدهاي خود و با بهره‌‌گيري از ظرفيتها و مزيتهاي بالقوه و بالفعل موجود، به بهره‌‌برداري هر چه بيشتر از فرصتهاي محيطي در افق برنامه توسعه پرداخته و اهداف خويش را در راستاي تحقق رسالت يا فلسفه وجوديش جهت‌‌دهي نماید. این مقاله برای رسیدن به اهداف فوق با محور قرار دادن بخش پژوهش طراحی شده و امید است نتایج آن بتواند کار ساز باشد.
واژگان کلیدی: شاخص، حوزه پژوهش، دانشگاه، توسعه، استاندارد
مقدمه:مدیریت استراتژیک تمرکز تازه سازمان بر دورنمای اجتناب ناپذیرآینده است. مدیریت استراتژیک یک فرایند مرتب، خطی و مرحله ای نیست. روندی است بی نظم و تکراری که به سخت کوشی و ایثار اکثر کارکنان یک سازمان نیاز دارد تا بتوانند آن را به سوی آینده به حرکت درآورند. در مدیریت استراتژیک، اولین قدم یافتن انگیزه برای آغاز کردن است و مقدمه آن نیز برنامه ریزی. مدیریت استراتژیک، فرآیندی مستمر است واز تدوین یک برنامه استراتژیک شامل برنامه مقدماتی و مراحل برنامه ریزی استراتژیک، فراتر می رود و استقرار، اجرای برنامه و سنجش و ارزیابی نتایج را نیز در بر دارد.
از لحاظ مفهومي مديريت استراتژيك با تحول در تئوري‌هاي مديريت همگامي دارد. مكاتب كلاسيك رفتاري و كمي مديريت بر جنبه‌هايي از سازمان و عملكرد آن تأكيد مي‌كردند كه توسط مديريت قابل كنترل بود. مسايلي از قبيل برنامه‌ريزي توليد، رفتار زيردستان، بهبود محيط كار، نقش گروههاي غيررسمي در بازدهي كار، مدل‌هاي كمي تصميم‌گيري و غيره. ليكن هرگز فضاي سياسي جامعه ، احساس افراد و نهادهاي خارج از سازمان، مسأله اصلي آنها نبود. چرا كه محيط از ثباتي نسبي برخوردار بود و چنين نيازي هم احساس نمي شد. به تدريج با رشد مستمر اقتصادي، اوضاع قابل اطمينان محيطي از ميان رفت و تغييرات و حوادث شتابنده اي در جهان اتفاق افتاد. لذا تغييرات و دگرگوني هاي سريع و پيچيده جامعه و تأثير آن بر رشد و توسعه شركت‌ها موجب شد كه مديران توجه خود را به محيط سازمان معطوف گردانند و مفاهيمي مانند سيستم، اقتصاد، برنامه‌ريزي بلند مدت، استراتژي و فرايند مديريت استراتژيك مورد توجه صاحب‌نظران مديريت قرار گيرد.
هدف کلی: بررسی وضعیت حوزه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد در مسیر توسعه
اهداف ویژه- بررسی شاخص های عملکردی بخش پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد.
- بررسی و تدوین اهداف کلی و عینی بخش پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد.
- بررسی و شناخت فرصت ها و تهدیدهای خارجی بخش پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد.
- بررسی و شناخت قوت ها و ضعف های بخش پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد.
سوالات ویژه:1- شاخص های عملکردی در بخش پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد چیست؟
2- اهداف کلی و عینی در بخش پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد چیست ؟
3- فرصت ها و تهدید های خارجی بخش پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد چیست؟
4- نقاط قوت و ضعف بخش پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد چیست؟
جامعه آماری جامعه آماری این پژوهش شامل همه کارکنان، دانشجویان و اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد در سال تحصیلی 1388-1387 می باشد. کارشناسان نیز در این پژوهش به افراد دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر گفته می شود که با دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد در ارتباط هستند..
نمونه و روش نمونه گیری:
جهت تجزیه و تحلیل وضعیت داخلی، نمونه ای 50 نفری از اعضای هیأت علمی و کارشناسان شهر لامردمورد مطالعه قرار گرفته اند.. در مورد دانشجویان نیز از روش تصادفی طبقه ای استفاده می شود بدین صورت که با استفاده از جدول مورگان جمعیت کل نمونه مشخص شده و سپس بر اساس جمعیت آماری رشته های کارشناسی، تعداد نمونه لازم به آن رشته اختصاص داده می شود.
ابزار پژوهشابزار مورد استفاده در این پژوهش، از مشاهده و پرسشنامه می باشد.
به منظور جمع آوری داده ها در مورد نقاط قوت و ضعف داخلی و نیز فرصت ها و تهدیدات محیطی از پرسش نامه ای که روایی و پایایی آن بوسیله خبرگان به تایید رسیده است، استفاده شده است. در بعضی موارد نیز از مشاهدات محقق و همکاران در طول تحقیق، استفاده شده است.
روشهای تحلیلپس از تعیین فراوانی و درصد داده ها، نمودارهای ستونی در قالب EXCEL نشان داده شده اند. پس با استفاده از اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه و مشاهده و با توجه به روشهای تحلیل آماری بکار گرفته شده، اطلاعات و داده های مذکور نهایتا در قالب جداول تحلیل SWOT برای بخش پژوهش مورد مطالعه دقیق قرار می گیرد.
نتایج و یافته های تحقیقدر اين بخش تحقيق، نتايج حاصل از تحليل داده‌ها ارائه می‌گردد.
شاخص‌هاي عملكردي دانشگاه در حوزه پژوهشيميزان اهميت(وزن) شاخص‌هاي عملكردي دانشگاه در حوزه پژوهشي و واكنش دانشگاه نسبت به عامل مزبور(رتبه) توسط 50نفر مشخص شده است (مجموع وزن‌ها 1 و مقياس رتبه 1 تا 5 مي‌باشد) كه از بين اين شاخص‌ها بيشترين ميزان اهميت مربوط به شاخص « نسبت بودجه پژوهش به تعداد كل هيأت علمي» با ميانگين وزن 037/0 و ميانگين رتبه 58/2 و كمترين ميزان اهميت مربوط به شاخص « نسبت قراردادهاي پژوهشي برون دانشگاهي به تعداد كل هيأت علمي» با ميانگين وزن 026/0 و ميانگين رتبه 46/2 بوده است (جدول1).
جدول1. ميانگين وزن و رتبه شاخص‌هاي عملكردي دانشگاه در حوزه پژوهشي
{ در پایان مقاله ، نمودارها ، جداول و منابع را دریافت نمایید}
خلاصه تجزيه و تحليل عوامل داخلي (IFAS) در حوزه پژوهشينقاط قوت در حوزه پژوهش: نسبت بودجه پژوهش به تعداد كل هيأت علمي با وزن 137/0 و رتبه 584/2 ، نسبت بودجه پژوهشي دانشگاه به كل بودجه با وزن 135/0، رتبه 09/2 ، سرانه طرح‌هاي تحقيقاتي ملي و استاني اعضاي هيأت علمي با وزن 134/0، رتبه 58/2 ، نسبت بودجه خريد كتب، رايانه و لوازم آزمايشگاهي به بودجه پژوهشي با وزن 092/0، رتبه 82/2 ، نسبت بودجه ارزي تحقيقات به كل بودجه پژوهشي با وزن 082/0، رتبه 70/2 ، نسبت بودجه تجهيزات تحقيقاتي به كل بودجه پژوهشي با وزن 071/0، رتبه 16/3 ، نسبت قراردادهاي پژوهشي درون دانشگاهي به تعداد كل هيأت علمي با وزن 028/0، رتبه 62/2 مي‌باشند .
نقاط ضعف در حوزه پژوهش: نسبت مقالات چاپ شده داخلي به اعضاي هيأت علمي با وزن 092/0، رتبه 46/2 ، نسبت هزينه‌هاي باشگاه پژوهشگران جوان به كل بودجه پژوهش با وزن 060/0 و رتبه 42/2 ، سرانه طرح‌هاي پژوهشي برون دانشگاهي اعضاي هيأت علمي با وزن 057/0 و رتبه 542/2 ، نسبت نشريات و كتابهاي كتابخانه ديجيتال به كل نشريات و كتابهاي دانشگاه‌هاي كشور با وزن 049/0 و رتبه 74/2 ، نسبت همايش‌هاي علمي برگزار شده به گروههاي آموزشي با وزن 036/0 و رتبه 84/2 ، سرانه مقالات چاپ شده خارجي (I.S.I) به اعضاي هيأت علمي به وزن 027/0 و رتبه96/2 محسوب مي‌شوند. با توجه به جمع امتياز‌ها (702/2)، به طور كلي مي‌توان گفت واكنش دانشگاه نسبت به نقاط قوت و ضعف در حوزه پژوهشي كمتر از متوسط بوده است (جدول 2).
جدول 2. خلاصه تجزيه و تحليل عوامل داخلي (IFAS) در حوزه پژوهشي
{ در پایان مقاله ، نمودارها ، جداول و منابع را دریافت نمایید}
متغییر های کمی جهت شناسایی وضع موجود حوزه پژوهشی دانشگاهتعداد سرورهای موجود در واحد
نمودار شماره یک :
{ در پایان مقاله ، نمودارها ، جداول و منابع را دریافت نمایید}
تعداد كامپيوترهاي متصل به اينترنت
نمودار شماره دو:
{ در پایان مقاله ، نمودارها ، جداول و منابع را دریافت نمایید}
تعداد عنوان نشرية داخلي(مشترك)در كتابخانه‌هاي واحد
نمودار شماره سه :
{ در پایان مقاله ، نمودارها ، جداول و منابع را دریافت نمایید}
تعداد عنوان كتاب موجود در كتابخانه‌هاي واحد
نمودار شماره چهار :
{ در پایان مقاله ، نمودارها ، جداول و منابع را دریافت نمایید}
عوامل محيطي مؤثر بر عملكرد دانشگاه در حوزه پژوهشيعوامل محيطي مؤثر بر عملكرد دانشگاه در حوزه پژوهشي (فرصت‌ها و تهديدهاي محيط خارجي) همراه با ميزان اهميت(وزن) و واكنش دانشگاه نسبت به عامل مزبور(رتبه) توسط 35 نفر مشخص شده است (مجموع وزن‌ها 1 و مقياس رتبه 1 تا 5 مي‌باشد). از بين اين شاخص‌ها بيشترين ميزان اهميت مربوط به شاخص « نقش مطبوعات و رسانه‌ها در حمايت از دانشگاه آزاد » با ميانگين وزن 038/0 و ميانگين رتبه 84/2 و كمترين ميزان اهميت مربوط به شاخص « سرعت تغيير تكنولوژي و فرآيند آن » با ميانگين وزن 005/0 و ميانگين رتبه 94/2 بوده است (جدول 3)
جدول 3. مد، درصد فراواني مد، ميانگين وزن و رتبه عوامل محيطي مؤثر بر عملكرد دانشگاه در حوزه پژوهشي
{ در پایان مقاله ، نمودارها ، جداول و منابع را دریافت نمایید}
خلاصه تجزیه وتحلیل عوامل خارجی (EFAS) در حوزه پژوهشیعواملي كه به عنوان فرصت اولويت دارند: نسبت مقبولیت دانشگاه آزاد در بین موسسات آموزشی منطقه با وزن 0.065 و رتبه 94/2، میانگین سطح تحصیلات جامعه با وزن 062/0 و رتبه 2.94، توان علمی دانش اموختگان دبیرستان ها با وزن 061/0 و رتبه 89/2 و بودجه تخصیصی دولت به R&D با وزن 059/0 و رتبه 84/2 نقش مطبوعات و رسانه‌ها در حمايت از دانشگاه آزاد با وزن 0.058ورتبه 2.86 ، صنعتی شدن منطقه با وزن 0.058ورتبه 2.84 ، وجود افراد تسهيل كننده امور دانشگاه آزاد در بيرون دانشگاه با وزن 0.058ورتبه 2.86 ، تركيب سياسي نمايندگان مجلس با وزن 0.057ورتبه 2.90 ، كمك‌هاي مردمي با وزن 0.052ورتبه 2.96.
عواملي كه به عنوان تهديد اولويت دارند: رقباي داخل كشور با وزن 0.064 و رتبه 94/2، رقباي خارج از كشور با وزن 063/0 و رتبه 89/2، درصد بيكاري با وزن 064/0 و رتبه 96/2، نرخ تورم با وزن 059/0 و رتبه 68/2 و احزاب سیاسی با وزن 058/0 و رتبه 939/2، کسری بودجه با وزن 056/0 و رتبه 86/2،مشكلات عمومي جامعه با وزن 054/0 و رتبه 69/2، قیمت نفت با وزن 052/0 و رتبه 68/2. با توجه به جمع امتياز‌ها (865/2)، به طور كلي مي‌توان گفت واكنش دانشگاه نسبت عواملي كه به عنوان فرصت و تهديد در حوزه پژوهشي اولويت دارند اندکی كمتر از متوسط بوده است.
جدول 4. خلاصه تجزیه وتحلیل عوامل خارجی (EFAS) در حوزه پژوهشی
{ در پایان مقاله ، نمودارها ، جداول و منابع را دریافت نمایید}
: بخش پژوهشجدول 5 فرم تعيين اهداف در بخش پژوهشی
{ در پایان مقاله ، نمودارها ، جداول و منابع را دریافت نمایید}
جدول 6: تجزیه و تحلیل SWOT در حوزه پژوهشی
{ در پایان مقاله ، نمودارها ، جداول و منابع را دریافت نمایید}
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات:با توجه به گذشت ربع قرن از تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی و تاثیر آن بر توسعه کشور در ابعاد همه جانبه، لازم است که تدابیر منطقی و مستدل جهت اجرای سیاستهای آن اتخاذ شود. لذا جهت توسعه بخش پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد به عنوان یک مقوله حیاتی و اثر گذار در تولید علم، به ارائه مجموعه پیشنهادهای زیر پرداخته می شود.
1- افزایش فضای موجود کتاب خانه دانشگاه جهت استفاده بهتر.
2- افزایش تعداد کتاب های علمی در دانشگاه به منظور کیفی کردن آموزشهای متناسب.
3- اشتراک با مجلات و نشریات علمی جهت تهیه آن برای رشته های مختلف.
4- توجه کردن به باشگاه پژوهشگران جوان به عنوان یکی از عوامل اثر گذار کیفی در بخش پژوهش.
5- حمایت کردن از طرح های پژوهشی کاربردی و علمی.
6- تشویق اساتید جهت نوشتن کتاب ها و مقالات علمی.
7- تدوین قرارداد های پژوهشی با سازمان ها و ادارات مختلف.
8- برگزاری همایش ها و کنفرانس های علمی با موضوعات روز و مبتلا به منطقه.
9- حمایت از اختراعات و اکتشافات در حوزه های مختلف.
10- تشویق به شرکت در کنفرانس ها و همایش های خارجی و ارائه دستاورد های آن به کلیه افراد ذینفع.
11- بالا بردن امکانات در بخش های کارگاهی و آزمایشگاهی.
12- فراهم نمودن شرایط جهت طراحی کتاب خانه دیجیتال.
13- همکاری با مراکز و بنگاه های صنعتی جهت ارائه فعالیت های لازم.
دریافت جداول ، نمودار :
دریافت
كلام اول 
موضوع: مقالات كنفرانس هاي داخلي
نويسنده: 
تاريخ: 13 دي 1389
بازديدها: 2447
