عنوان:



چكيده
. كارايي و اثر بخشي نظام آموزشي در گرو مديريت اثربخش و كار آمد اين نظام است . خلاقيت براي بقاي هر سازماني لازم است . ويژگيهاي شخصيتي از جمله ميزان خلاقيت مديران با ميزان اثر بخشي در ارتباط است . اين پژوهش در صدد تبيين رابطه بين خلاقيت و اثر بخشي مديران مدارس ابتدايي و راهنمايي شهرستان لامرد مي باشد ، جهت دستيابي به هدف فوق سه سؤال پژوهشي مطرح گرديد:
1-آيا بين خلاقيت مديران و ميزان اثربخشي آنان رابطه وجود دارد ؟
2-از نظر معلمان ، مديران اثر بخش در كدام يك از ابعاد ششگانه اثربخشي موفق تر هستند؟
3-آيا بين اثر بخشي مديران با توجه به متغيرهاي فردي (سنوات خدمت ، سنوات مديريت ، مدرك تحصيلي ) تفاوت وجود دارد ؟
براي پاسخگويي به سؤالات تحقيق علاوه بر آمار توصيفي از ضريب همبستگي پيرسون ، آزمون t براي گروههاي مستقل وتحليل واريانس استفاده گرديد كه نتايج ذيل حاصل گرديد .
ـ بين خلاقيت مديران با ميزان اثر بخشي آنان رابطه معني داري با ضريب 44/0= R ر سطح 001/0 < P وجود داشت.
ـ با استفاده از تحليل واريانس طرحهاي تكراري معلوم گرديد كه مديران اثر بخش معيارهاي اثر بخشي را به يك ميزان دارا نيستند . آنها در بعد برخورد شايسته با معلمان و كاركنان نسبت به ابعاد ديگر موفق تر و در بعد رهبري معلمان و كاركنان ضعيف تر بودند .
ـ با استفاده از تحليل واريانس يكطرفه روشن گرديد بين گروههاي مختلف مديران با سابقه هاي خدمت آموزشي متفاوت از نظر اثربخشي تفاوت معني داري در سطح 00001/0< P وجود دارد .
ـ با استفاده از تحليل واريانس يكطرفه معلوم گرديد كه بين گروههاي مديران با سابقه هاي مختلف مديريت در آموزشگاهها تفاوت معني داري در سطح 00001/0< P از نظر اثربخشي وجود دارد .
ـ با استفاده از تحليل واريانس يكطرفه مشخص گرديد كه تفاوت معني داري بين مديران با مدارك مختلف تحصيلي از نظر اثر بخشي در سطح 00001/0< P وجود دارد .
وازگان پایه: خلاقیت ، اثر بخشی،مدیر ، کیفیت ، آموزش و پرورش

چکيده
هدف از تحقيق حاضر بررسي ميزان استفاده از مفاهيم تربيت شهروندي در محتواي کتابهاي درسي تعليمات اجتماعي در دوره راهنمايي از ديدگاه دبيران اين دروس در شهرستان هاي لامرد و مهر در سال تحصيلي 88-78 بوده است. اين تحقيق با جامعه آماري 60نفر از دبيران زن و مرد درس اجتماعي داراي مدارک تحصيلي فوق ديپلم تا ليسانس با استفاده از چهار چوب نظري، نظريات مربوط به شهروندي مطابق با قانون اساسي جمهوري اسلامي و از طريق پرسشنامه 30 سئوالي محقق ساخته در قالب طيف ليکرت انجام پذيرفت که روايي و اعتبار اين پرسشنامه توسط اساتيد مرتبط و همچنين با استفاده از آلفاي (91/. ) به دست آمد. نتايج حاصل از تحقيق از طريق آمار توصيفي و استنباطي نشان داد که ميزان استفاده از مفاهيم تربيت شهروندي بر اساس ديدگاه دبيران در محتواي کتابها ي اين دوره متفاوت و اين تفاوت در پايه سوم نسبت به ساير پايه ها بيشتر و حد اقل در سطح 95/. معنا دار بوده است. ازنظر ميزان استفاده از مفاهيم تربيت شهروندي، وضعيت کتابهاي پايه اول و دوم در سطح زير متوسط و لي وضعيت کتاب پايه سوم در سطح متوسط ارزيابي مي گردد. از نظر مولفه ي حقوق اجتماعي کتابهاي هر سه پايه در سطح کمتر از متوسط و تفاوت معنا داري در بين آنها مشاهده نشد و از نظر مولفه وظايف اجتماعي، کتاب پايه دوم نسبت به ساير پايه ها بيشتر بوده است. از نظر مولفه عدالت و برابري، وضعيت کتابهاي پايه اول و سوم در سطح متوسط، ولي وضعيت کتاب پايه دوم در سطح زيرمتوسط ارزيابي مي گردد. از نظر مولفه مشارکت سياسي و اجتماعي، وضعيت کتاب هاي پايه اول در سطح زير متوسط و کتاب هاي پايه دوم و سوم در سطح متوسط ارزيابي مي گردد. از نظر مولفه سواد سياسي،وضعيت کتاب هاي پايه اول و دوم در سطح زير متوسط، و کتاب پايه سوم در سطح متوسط ارزيابي مي گردد. به طور کلي بر اساس ديدگاه دبيران کتاب هاي اجتماعي دوره راهنمايي ازنظر ميزان آموزش مفاهيم تربيت شهروندي در قالب مولفه هاي شهروندي شامل حقوق، تکاليف، عدالت و برابري، مشارکت اجتماعي و سياسي و سواد سياسي در سطح متوسط و کمتر از حد انتظار بوده است.
کليد واژه ها : تربيت شهروندي، آموزش و پرورش، کتاب هاي درسي، تعليمات اجتماعي

3- انتخاب محتوا
محتوا يكي از عناصر عمده ايي است كه هدفهاي برنامه، يعني يادگيري مورد نظر، از طريق آن تحقق مي يابد. محتوا مي تواند به عنوان دانش، مهارتها، گرايشها و ارزش هايي توصيف مي گردد كه بايد ياد گرفته شود (نيكلس و نيكلس، ترجمه دهقان، 1371) .
در ميان عناصر مختلفي كه براي برنامه تربيتي ذكر شده اند،" محتوا "، و در ميان فعاليت هاي متعددي كه براي برنامه تربيتي انجام مي شوند، "انتخاب محتوا"، سابقه ايي طولاني تر از ساير امور دارند. پيشرفتهاي علمي بشري و دستاوردهاي حيات بشري نه تنها حجم عظيمي از اطلاعات و معلومات را براي ارائه كردن فراهم آورده است، بلكه تغييرات سريع و پيشرفت هاي مداوم بشر در حوزه هاي مختلف علمي، عامل عمده ناپايداري و عدم ثبات معلومات شده و دو مسئله انفجار دانش و منسوخ شدن اطلاعات را، باعث گرديده است (موسي پور، 1382).
در مراكز دانشگاهي و در سطح آموزش عالي، لزوم استفاده از كتاب ها و منابع متعدد آموزشي و كمك آموزشي توسط استاد و دانشجو به مراتب، بيشتر از دوره هاي قبل از دانشگاه است. چرا كه از سويي مدرس خود را ملزم به استفاده از يك كتاب درسي خاص نمي بيند و به آن بسنده نمي كند، از اين رو نياز مفيد به مطالعه مستمر منابع داخلي و خارجي در دروس و موضوعات مورد تدريس احساس مي شود و از سويي ديگر ميزان واگذاري تكاليف درسي از طريق مطالعه منابع و تحقيق، به عهده دانشجويان، بيشتر از دوره هاي قبل از دانشگاه است. بنابراين يكي از نيازهاي يادگيرندگان، اين است كه به انتخاب محتواي مناسب بپردازد. اين نياز براي معلم و مربي واستاد حالتي مضاعف دارد. زيرا از سويي در تعيين محتواي آموزشي كه خود مسؤليت تدريس آن را به عهده دارند، ضروري است و از سويي ديگر به منظور راهنمايي يادگيرندگان در تهيه و انتخاب مواد و منابع براي مطالعه و يادگيري بيشتر و يا ارائه حاصل بررسي خود براي اعضاي كلاس. انتخاب صحيح مناسب محتوا، مستلزم آگاهي مدرس و يادگيرندگان نسبت به معيارها در اين زمينه است. در خصوص محتوا، مباحث مطرح در برنامه ريزي، معيارهاي انتخاب محتوا، شيوه سازماندهي محتوا و شيوه ارائه محتوا، زمان و مكان ارائه محتوا مي باشند. كلاين سه منبع جامعه، يادگيرنده و موضوعات درسي مدون را به عنوان منابع انتخاب محتوا بر شمرده است (موسي پور ،113:1382) . نکته مهم در نظر گرفتن محتواي مناسب مبتني بر اهداف از پيش تعيين شده مي باشد . در واقع اهداف محور اصلي تمام اقدامات آتي در طراحي و تدوين محتواي آموزشي و درسي و در کل در سيستم برنامه ريزي درسي و تدوين برنامه مي باشد .
3-1 - معيارهاي انتخاب محتوا
موسي پور (1382) معيارهاي انتخاب محتوا را اينچنين بر مي شمارد:
1- تناسب با هدفهاي تعيين شده .
2- تناسب با نيازها و علائق يادگيرنده .
3- تناسب با نيازها و موضوعات مهم جامعه .
4- تناسب با پيشرفت هاي علمي و فناوري .
5- پايه بودن براي يادگيري مستمر و آموزش هاي بعدي .
6- فرصت دادن به انواع فعاليت هاي يادگيري .
7- كمك به رشد همه جانبه فرد .
8- همخواني با معرفت ديني .
هيلداتابا (به نقل از ميرزا بيگي، 1380) به طور مبسوط به بررسي معيارهاي انتخاب محتوا و تجربيات يادگيري پرداخته است وي ضمن تاكيد بر ارتباط تنگاتنگ اين دو عنصر و تفكيك ناپذير بودن آنها، معيارهاي انتخاب محتوا و تجربيات يادگيري را شامل موارد زير مي داند:
اعتبار و اهميت، سازگاري با واقعيت هاي اجتماعي، تعادل در وسعت و عمق، تدارك ديدن براي رشته
وسيعي از هدفها، قابل يادگيري بودن و قابليت انطباق با تجربيات فراگيران، تناسب با نيازها وعلايق فراگيران.
لوي (ترجمه مشايخ، 1383) در بيان معيارهاي انتخاب محتوا، ضمن بيان عواملي چون ساختار رشته درسي، مطالب اساسي يا مفاهيم كليدي، ضوابط عملي براي انتخاب محتوا را شامل موارد
زير مي داند:
-پايه ايي براي آموزش مداوم (آموزش هاي بعدي).
-ارتباط با مسائل روز.
- انتقال ميراث فرهنگي.
- فرصت مناسب براي فعاليت هاي يادگيري چند گانه، اعم از فعاليت هاي كلاس درس و خارج از آن .
سيلور،الكساندر ولوئيس (ترجمه خوي نژاد، 1381) ضمن اشاره به اين كه انفجار دانش، انتخاب مهمترين محتوا را دشوار مي سازد، موارد زير را جهت راهنمايي دراين خصوص ارائه داده اند:
-محتوا بايد نشانگر وتوضيح دهنده انديشه هاي معرف يك رشته علمي باشد.
- محتوا بايد ادراكي از ساختار بنيادي رشته علمي را به فراگيران بدهد.
- محتوا بايد روش هاي بررسي مورد استفاده در رشته علمي را با مثال بفهماند.
- مفاهيم واصول انتخاب شده بايد وسيع ترين و جامع ترين چهره جهان را معرفي نمايد.
- بين محتواهاي دشوار و عميق و محتواهاي علمي و فوري بايد تعادل حفظ گردد.
- محتوا بايد متناسب با تخيل فراگيران باشد. دشواري آن به حدي باشد كه ضمن قابل بحث و مجادله بودن در قوه ادراك فراگير بگنجد.
ميرزا بيگي (1380) در خصوص معيارهاي انتخاب محتوا، به ارائه يك مدل پرداخته است (نمودار شماره 2-8):

بررسی و مقایسه رفتار اطلاع یابی معلمان پژوهنده و غیر پژوهنده در نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شیراز در سال تحصیلی 87-88

چكيده
پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه رفتار اطلاع‌يابي معلمان پژوهنده و غیر پژوهنده در نواحی چهار گانه ی آموزش و پرورش شهر شیراز انجام گرفت. اين تحقيق از نوع تحقيقات توصيفي- كاربردي به شيوه پس رويدادي است و جامعه آماري آن شامل كليه معلمان شاغل در نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شيراز در سال تحصیلی 87-88 است. با مراجعه سازمان آموزش و پرورش فارس، تعداد معلمان شاغل در نواحی مذکور، 14284 نفر اعلام گردید که تعداد 65 نفر از آنها بعنوان معلم پژوهنده معرفی شدند. جهت انجام نمونه گیری، از فرمول كوكران استفاده شد که بر اساس آن، حجم نمونه برای معلمان پژوهنده و غیرپژوهنده به ترتیب 45 و 375 نفر بدست آمد. ابزار تحقیق، یک پرسشنامه ی محقق ساخته می باشد که جهت گرد آوري اطلاعات از آن استفاده شد. در این تحقیق به دنبال بررسی میزان استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات، ميزان علاقه به استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات، ميزان استفاده از سخت افزارها و نرم افزارها، نوع اطلاعات مورد نياز، منابع اطلاعاتي مورد نياز، نحوه دست‌يابي به اطلاعات مورد نياز، ميزان آگاهي از مجاري مختلف کسب اطلاعات، مسائل و مشكلات موجود در ارتباطات و دسترسي به اطلاعات و نیز روشهاي جستجوي اطلاعات در بين معلمان پژوهنده و معلمان غير پژوهنده می باشیم. با توجه به ماهيت و اهداف تحقيق به منظور تجزيه و تحليل داده‌هاي تحقيق براي نشان دادن بهتر داده از آمار توصيفي، براي آزمون فرضيات از امار استنباطي استفاده شده است . نتايج تحقيق نشان مي دهد رفتار اطلاع يابي معلمان پژوهنده و غير پژوهنده متفاوت است .

کلید واژه : معلمان پژوهنده ، معلمان غیر پژوهنده، اطلاع یابی، آموزش و پرورش

تحلیل محتوای کتاب مهارتهای اجتماعی-اقتصادی سال اول پیش¬حرفه¬ای دانش¬آموزان کم توان ذهنی از منظر خوانایی با استفاده از تکنیکهای خوانایی (روش کلوز،روش بررسی تصاویر،وروش بررسی پرسشها) و نظرات دبیران این درس
دکتر سید احمد هاشمی
محمود رضا کاظمی
ابوذر همتی

چکیده
کتاب درسی از جمله عناصر مهم در آموزش و برنامه درسی است که باید از نظر محتوایی دارای اعتبار باشد. پژوهش حاضر درصدد بررسی سطوح خوانایی کتاب مهارتهای اجتماعی-اقتصادی دانش آموزان کم¬توان ذهنی است. در پژوهش حاضر تلفیقی از روش توصیفی از نوع پیمایشی و روش تحلیل محتوا به کار گرفته شده است. جامعه آماری، محتوای کتاب مهارتهای اجتماعی- اقتصادی، دانش آموزان کم توان ذهنی و دبیران این درس بودند. نمونه¬گیری از متن به شیوه نمونه¬گیری هدفمند و نمونه¬گیری تصاویر از طریق نمونه¬گیری تصادفی سیستماتیک بود و کلیه پرسشها، دانش آموزان و دبیران به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده¬ها شامل آزمون کلوز، پرسشنامه نظرسنجی دبیران و فهرست بررسی تصاویر و پرسشها بودند. ابزارهای پژوهش دارای روایی و پایایی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های خوانایی، تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی استفاده شد.یافته ها نشان داد که میزان خوانایی متن 09/50% بود که در سطح آموزشی است. ضریب خوانایی تصاویر 53/0 بود که دارای اعتبار بوده و مطلوب است. پرسشها نیز از نظر موقعیت سوالات مطلوب بودند، زیرا ترتیب آخر، وسط و اول پاراگرف رعایت شده که سبب یادگیری موثر می شود. از نظرتداوم سوالات، میانگین فاصله سوالات، 86/4 جمله بود که این فاصله کمتر از حد مطلوب بود. یافته های نظرسنجی دبیران نشان داد که هرسه مورداسناد(متن،تصاویر و پرسشها ) درسطح آموزشی قرار دارند، و از نظر آماری تفاوت بین نظرات دبیران درخصوص سطوح خوانایی معنی دار بود(01/0=P). همچنین آزمون تعقیبی نشان داد که هرسه در سطح آموزشی قرار دارند.درکل خوانایی متن و تصاویر مطلوب اما پرسش ها نیاز به اصلاح دارند.
کلید واژه ها: تحلیل محتوا – خوانایی - روش کلوز - روش بررسی تصاویر و پرسشها - کم توان ذهنی - مهارتهای اجتماعی-اقتصادی