نقش آموزش و پرورش در توسعه پایدار منطقه
دکتر سید احمد هاشمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لامرد
hashemy.ahmad@yahoo.com
رضا کریمی مدرس دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لامرد
چكيدهسـازمان آمــوزش و پـرورش بحق از بزرگترين و پيچيده ترين نظامهاي اجتماعي محسوب مي گردد.سازماني كه از دير باز نقشي سازنده و اساسي در بقاء و تداوم فرهنگ و تمدن بشري داشته و امروزه نيز سنگ زير بناي توسعه فرهنگي سياسي ، اجتماعي و اقتصادي هر جامعه است . مطالعه در زمينه ي عوامل مؤثر در تغيير و تحول جامعه ها و پيشرفت و ترقي آنها حكايت از آن دارد كه دوران شكوفايي آنها با رشد وپويايي سازمانهاي آموزش و پرورش مقارن بوده است و از بيشترين نيرو هاي كيفي و كمي كار آمد و توانمند برخوردار بوده اند . به نظر می رسد اُمالمسائل نظام آموزشی و بلکه کل جامعه ایران، که باعث انبوه چالشها و این همه واپسماندگی نه همان در سطح آموزش و پرورش، که در سطح ملی و جهانی شده است، تنها یک علت دارد و آن هم عدم التفات و اعتنا به شأن و منزلت واقعی علم و معرفت ـ و به تبع آن معلم و پژوهشگر و استاد بمثابه طراحان و مهندسان بعد ذهنی و نرمافزاری جامعه و به عبارتی مولدان، حاملان و مروجان این اکسیر اعظم خوشبختی و توسعه میباشد. برای رشد و شکوفایی ما به یک آموزش و پرورش کار آمد و پویا نیاز داریم که باید در ساختارها و روشها تحولات اساسی اتفاق بیافتد. در صورتی که آموزش و پرورش ما نتواتنسته نیازهای جامعه و منطقه را بر آورده سازد. به نظر می رسددر شهرستان لامردآموزش و پرورش دچار روزمرهگی شده است و از منابع اختصاص يافته به آموزش و پرورش استفاده بهينه نمی گردد. مديران و برنامه ريزان آموزش و پرورش شهرستان به نقش مهم و حياتي معلم در فرايند فرهنگ سازي و توليد علم و فن آور توجه ای ندارند فضاي مناسب برای رو آوری به خلاقیت و نو آوری،در آموزش و پرورش شهرستان لامرد بسیار اندک است و بیشتر تلاش برای حفظ وضع موجود آموزشي و استمرار محافظه كاري است. این مقاله در نظر دارد با بررسی موثر در توسعه کیفی آموزش و پرورش به ارائه پیشنهادهایی جهت بهبود کیفی در نظام آموزشی شهرستان لامرد بپردازد.
مقدمه هر جامعه اي براي متحقق ساختن اهداف خود به سازمانهاي گوناگون نياز دارد . اهميت سازمانها به اندازه اي است كه اجتماع ر ا اجتماع سازماني ناميده اند زيرا بدون آنها انجام دادن امور اگر غير ممكن نشود دست كم بسيار دشوار و همراه با تأخير زماني صورت خواهد گرفت . در اين ميان سازمان هاي آموزشي به علت گستردگي ، منحصر به فرد بودن و اهميت آن در توسعه و رشد همه جانبه فرهنگي ،اقتصادي ،اجتماعي و سياسي جامعه از اهميت فوق العاده اي برخوردارند (علاقه بند 1372)
سـازمان آمــوزش و پـرورش بحق از بزرگترين و پيچيده ترين نظامهاي محسوب مي گردد.سازماني كه از دير باز نقشي سازنده و اساسي در بقاء و تداوم فرهنگ و تمدن بشري داشته و امروزه نيز سنگ زير بناي توسعه فرهنگي سياسي ، اجتماعي و اقتصادي هر جامعه است . مطالعه در زمينه ي عوامل مؤثر در تغيير و تحول جامعه ها و پيشرفت و ترقي آنها حكايت از آن دارد كه دوران شكوفايي آنها با رشد وپويايي سازمانهاي آموزش و پرورش مقارن بوده است و از بيشترين نيرو هاي كيفي و كمي كار آمد و توانمند برخوردار بوده اند . بنابر اين پذيرفتني است كه در جوامع امروز آموزش و پرورش نقش و مسئوليت خطيري بر عهده دارد . شواهد بسياري دال بر آن است كه اين مسئوليت رفته رفته دشوار تر و با اهميت تر مي شود . رشد فزاينده كمي وكيفي ساختار نظام آموزشي كشور ،محتواي دروس ، پيچيدگي مسائل سازماني مدارس ، رشد حرفه اي معلمان و انتظارات ديگر نهادها و سازمانها و اولياء از نظر آموزشي ، لزوم توجه به بهبود مديريت و رهبري آموزشي اثر بخش را الزامي ساخته است . مديران آموزشي نقش حياتي و حساس در پيشبرد اهداف تعليم و تربيت دارند . آنان رهبران سازماني گسترده و عظيم و پر اهميت آموزش و پرورش هستند و لذا تربيت و تأمين اين قبيل مديران بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است . تصور اين امر كه هر كس مي تواند يك مدرسه يا مؤسسه آموزشي واداري را اداره كند بدون آنكه مجهز به سلاح هنر علم و تجربه مديريت باشد نوعي ساده انديشي است . به غلو نخواهد بود اگر بگوييم كه با داشتن مديراني شايسته ،خلاق ،دلسوز ، مدبر وبا تجربه مي توان چهره ي سازمان هاي آموزشي را متحول ساخت و فضاي مدارس را به فضاي گرم ، صميمي ، روح افزا ، پرتلاش ،هماهنگ و لذت بخش تبديل نمود . (میرکمالی 1373)
از ديدگاه آلوين تافلر جهان امروز به دنبال انقلابهاي كشاورزي و صنعتي موج سومي را كه سرآغاز شگفت انگيز تازه اي است آغاز كرده و به دوره ي الكترونيك و پارا الكترونيك پا نهاده است . بشردر اين عصر با جهشي كوانتومي وبا عميق ترين خيزش اجتماعي با خلاقانه ترين نو سازي مواجه گرديده است . در اين عصر نقش ماهواره ها و رسانه هاي گروهي و ارتباطات جهاني به نحو شگفت آوري متحول گشته و انتقال معارف بشري و عرضه اطلاعات را به درون كشورها ، شهرها، روستاها، مدرسه ها و خانه ها به خوبي ميسر ساخته است . در چنين عصري بايد براي اداره ي سازمان هاي گوناگون اجتماعي ، فرهنگي ،اقتصادي و آموزشي به نوآوري ،نوجويي ونوخواهي وبهره گيري از دستاوردهاي اخلاقي ،علمي و فني بشري همت گماشت وراه را در اين سـازمانها بـراي نـوآوري و ارائه طـرحهاي مناسب هموار كرد و مديراني مبتكر وخلاق را براي رده هاي متفاوت مديريت برگزيد . مديران توانمندي كه قادرباشند با اتخاذ تدابير و شيوه هاي بايسته بويژه در دستگاه آموزش وپرورش زمينه را براي تجلي و بروز استعدادها و خلاقيتهاي متعلمان و معلمان مساعد سازد . (صافي 1377).